Czym jest cholestaza ciążowa? Poznaj jej przyczyny, objawy i sposoby leczenia.

Spis treści

1. Przyczyny cholestazy ciążowej
2. Cholestaza ciążowa objawy
3. Cholestaza ciążowa wyniki badań
4. Cholestaza ciążowa dieta
5. Cholestaza ciążowa leczenie

Cholestaza ciążowa to komplikacja w przebiegu ciąży, która jest najbardziej niebezpieczna dla płodu. Termin cholestaza oznacza zastój żółci, związany zarówno z nieprawidłowościami transportu żółci do kanalika żółciowego, jak i nagromadzeniem się jej wewnątrz komórek wątrobowych. Cholestaza w ciąży należy do tak zwanych wewnątrzwątrobowych, których przyczyną są zaburzenia wydalania żółci na poziomie hepatocytów. Występuje ona u około 4% wszystkich kobiet w ciąży. Zazwyczaj objawy cholestazy w ciąży pojawiają się około 30 tygodnia ciąży. Najczęstszą dolegliwością jest świąd skóry bez wysypki. W przypadku zauważenia takiego objawu należy niezwłocznie zgłosić to lekarzowi.

Przyczyny cholestazy ciążowej

Wiedząc już, co to jest cholestaza ciążowa, warto poznać jej przyczyny oraz patogenezę powstawania. Bezpośrednią przyczyną jest zastój żółci w hepatocytach, co powoduje wysokie stężenie kwasów żółciowych w surowicy krwi. 

Cholestaza w ciąży pojawia się na skutek zwiększonej podatności komórek wątroby na hormony płciowe (estrogeny i progesteron). Dolegliwości nasilają się około 30 tygodnia ciąży, co jest związane z największym stężeniem hormonów w tym okresie. Zaburzenia wydzielania w przewodach żółciowych położonych wewnątrzwątrobowo mogą mieć związek z dietą lub być uwarunkowane genetycznie. Jednakże najważniejszym czynnikiem, prowadzącym do cholestazy, jest zbyt duża podatność hepatocytów na hormony płciowe, których największa aktywność przypada na trzeci trymestr ciąży.

Cholestaza ciążowa objawy

Cholestaza ma z reguły łagodny przebieg i jej objawy zwykle nie są groźne dla matki, jednakże znacznie pogarszają jej samopoczucie. Przy cholestazie w ciąży objawy pojawiają się zwykle w trzecim trymestrze. Najbardziej charakterystycznym objawem jest świąd skóry, któremu nie towarzyszy wysypka. Początkowo obejmuje on dłonie i stopy, następnie również inne obszary ciała. W związku z uporczywym świądem i drapaniem, na skórze powstają tak zwane przeczosy, czyli linijne otarcia z uszkodzeniem nabłonka. Dolegliwościom często towarzyszy rozdrażnienie, niepokój i zaburzenia snu. Po około 1-4 tygodniach od wystąpienia świądu pojawia się żółtaczka, czyli żółte zabarwienie skóry, białek oka i błon śluzowych o różnym nasileniu. Ponadto dolegliwości mogą obejmować nudności, wymioty oraz powiększenie wątroby. Objawy cholestazy stopniowo zanikają po porodzie i ustępują najczęściej w ciągu trzech tygodni od urodzenia dziecka.

Cholestaza ciążowa wyniki badań

Najistotniejsze do potwierdzenia choroby są wyniki badań krwi, obejmujące tzw. próby wątrobowe. Badany powinien być AspAT,  AIAT, bilirubina i fosfataza alkaliczna. Parametry te informują lekarza, jaka jest kondycja hepatocytów i jak znaczne jest zaawansowanie choroby. W oparciu o nie lekarz decyduje o sposobie leczenia oraz o ewentualnej hospitalizacji.

Cholestaza ciążowa dieta

Ze względu na to, iż u podstaw choroby leży zaburzenie funkcjonowania komórek wątrobowych, powinno się zapobiegać ich dodatkowemu obciążeniu. Takie obciążenie powodują przede wszystkim pokarmy bogate w dużą ilość tłuszczów. Dieta przy cholestazie w ciąży powinna opierać się na daniach gotowanych i pieczonych, z dużą zawartością warzyw i owoców. Z jadłospisu powinno się też wykluczyć pokarmy wysokoprzetworzone, zawierające dużą ilość cukrów oraz słodzone napoje gazowane.

Cholestaza ciążowa leczenie

Zdiagnozowanie cholestazy u ciężarnej z reguły związane jest z koniecznością hospitalizacji na oddziale patologii ciąży i dobraniem odpowiedniej farmakoterapii. Leczenie cholestazy ciążowej polega na stosowaniu preparatów, mających przede wszystkim uśmierzać uciążliwe dolegliwości i zapobiegać powikłaniom choroby. Najczęstszym objawem jest świąd, w którego leczeniu stosuje się cholestyraminę i leki antyhistaminowe.

Cholestaza jest przyczyną nieprawidłowej pracy wątroby, w wyniku której dochodzi do upośledzenia syntezy czynników krzepnięcia krwi. To może być przyczyną krwawień: z nosa, jamy ustnej, loży po usuniętym zębie, z rany po skaleczeniu, ale również (w skrajnych przypadkach) krwotoków wewnętrznych, w tym do mózgowia. Aby zminimalizować skutki i przeciwdziałać krwawieniom, stosuje się witaminę K.

Choć nieprzyjemne dolegliwości w znaczny sposób uprzykrzają życie przyszłej mamie, choroba (odpowiednio wcześnie wykryta i leczona) nie stanowi dla niej wielkiego zagrożenia. Największe niebezpieczeństwa, w tym możliwość wad rozwojowych, a nawet zgon wewnątrzmaciczny, dotyczą płodu. Ze względu na to ważne jest zwracanie uwagi na charakterystyczne objawy, gdyż umożliwia to wczesne wykrycie choroby, odpowiednie leczenie, monitoring dziecka i wybór sposobu rozwiązania ciąży.

Zobacz również: Cukrzyca ciążowa – czy jest niebezpieczna? Jak ją rozpoznać i leczyć?