Mity dotyczące zabezpieczania krwi pępowinowej

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2019 roku Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie Standardu Organizacyjnego Opieki Okołoporodowej „program edukacji przedporodowej obejmuje informowanie o możliwości deponowania tkanek popłodu - w tym krwi pępowinowej, sznura pępowinowego – w celu pozyskania komórek macierzystych”. W opinii publicznej obecnych jest jednak nadal wiele mitów związanych z bankowaniem krwi pępowinowej. Jak brzmi prawda na temat przechowywania komórek macierzystych?

MIT: Komórki macierzyste z krwi pępowinowej można przeszczepić tylko małym dzieciom.

Uważa się, że potrzebna do przeszczepienia dawka to ok. 20-25 mln komórek na kilogram masy ciała biorcy. Przeciętna porcja krwi pępowinowej „wystarcza” dla około 40- kilogramowego biorcy. Objętość pobieranej krwi różni się jednak w poszczególnych przypadkach.

Gdy mamy do czynienia ze starszym dzieckiem ważącym więcej niż 30-40 kg można zastosować tzw. przeszczepienie łączone (ko-transplantację). Dobiera się wtedy do porcji komórek z krwi pępowinowej porcję z innego źródła np. ze szpiku, sznura pępowiny lub krwi obwodowej.

Warto wiedzieć jednak, że kwestią indywidualną jest, ile komórek podczas porodu uda się pozyskać. Duża ilość krwi nie zawsze jest jednoznaczna z dużą ilością komórek macierzystych. Po preparatyce próbki rodzice zawsze otrzymują informację, ile wyizolowano komórek z krwi pępowinowej ich dziecka.

MIT: Pobranie krwi pępowinowej wpływa na zbyt wczesne odpępnienie dziecka i wystąpienie u niego anemii

To położne i lekarze zawsze decydują, w którym momencie dochodzi do przecięcia pępowiny, adekwatnie do aktualnej wiedzy medycznej, stanu dziecka i mamy oraz preferencji rodziców. Według obowiązującego w Polsce wspomnianego Standardu Organizacyjnego Opieki Okołoporodowej do odpępnienia dziecka powinno dojść nie wcześniej niż po 60 sekundach. Pobranie krwi pępowinowej nie ma więc żadnego wpływu na moment przecięcia pępowiny. Jest to krew, która po porodzie pozostaje w naczyniach pępowiny oraz łożyska i w innym wypadku zostałaby po prostu potraktowana w szpitalu jako „odpad medyczny”. Doświadczenia wskazują, że nawet w przypadku tzw. późnego odpępnienia można z powodzeniem pobrać wystarczający do późniejszego wykorzystania terapeutycznego materiał z naczyń pępowiny.

MIT: W przypadku zachorowania dziecka nie można wykorzystać jego własnych komórek macierzystych

To, czy do leczenia będzie można wykorzystać własną ( autologiczną), czy od dawcy ( allogeniczną) krew pępowinową zależy od kilku czynników: rodzaju choroby, wieku chorego pacjenta i zaawansowania choroby. Decyzję tę zawsze podejmuje lekarz prowadzący leczenie.  W przypadku ostrej białaczki limfoblastycznej nie można wykorzystać własnej krewi pępowinowej, ale już w przypadku ostrej białaczki szpikowej będzie decydował stopień zaawansowania choroby, a np. w mózgowym porażeniu dziecięcym to własny materiał jest tym, po co sięgną lekarze. Lista chorób w których wykorzystuje się komórki macierzyste z krwi pępowinowej jest długa i stale się rozwija. Część z nich dotyczy wykorzystania komórek od biorcy, a część własnych. Doświadczenie PBKM dane z sierpnia 2020 wskazują, że ok 30% terapii bazowało na materiale autologicznym. Bankując krew pępowinową, inwestujesz w zdrowie i przyszłość swojej rodziny. Warto podjąć tę decyzję po poznaniu wszystkich faktów dotyczących przechowywania komórek macierzystych, więcej informacji: https://www.pbkm.pl/komorki-macierzyste/komorki-macierzyste-i-krew-pepowinowa

MIT: Bankowanie krwi pępowinowej ma sens, ale tylko w bankach publicznych

Rodzice zawsze mają wybór, czy chcą przechowywać krew pępowinową dziecka w banku publicznym czy rodzinnym. Ten pierwszy umożliwia wykorzystanie komórek macierzystych przez dowolnego pacjenta. Przechowując je w banku rodzinnym masz pewność, że w razie wystąpienia takiej potrzeby komórki trafią do kogoś z Twojej rodziny. Jeśli Twoje dziecko zachoruje, nie będziesz mógł wykorzystać jego komórek przechowywanych w banku publicznym. Chcąc zabezpieczyć przyszłość swoich dzieci, lepiej zdecydować się na bank rodzinny.

MIT: Bankowanie krwi pępowinowej jest drogie

To, czy coś jest drogie czy tanie jest pojęciem względnym. Cena przechowywania komórek macierzystych zależy od wybranego przez rodziców wariantu bankowania. Podstawowe zabezpieczenie dziecka na przyszłość wiążę się z wydatkiem ok. 2 000 zł, które mogą być rozłożone na nieoprocentowane raty, a roczny koszt przechowywania płatny w każde urodziny dziecka wynosi zaledwie 550 zł (czyli jeden miesiąc świadczenia 500+ wystarczy na pokrycie rocznego abonamentu).

Ponadto jeśli ktoś nie ma możliwości finansowej skorzystania z banku rodzinnego, może zrzec się praw do krwi pępowinowej na rzecz wspomnianego wcześniej banku publicznego. Umożliwia tym samym dostęp do leczenia chorym spoza rodziny, lecz nie ma w takim wypadku możliwości wykorzystania komórek na rzecz swoich bliskich.

MIT: Najprawdopodobniej nigdy nie skorzysta się z przechowywanej krwi pępowinowej

Nigdy nie ma pewności co do schorzeń, jakie mogą przytrafić się  naszym bliskim. Ocenia się, że prawdopodobieństwo wykorzystania komórek macierzystych w ciągu całego życia wynosi około 1:100. Ponadto komórki macierzyste mogą posłużyć nie tylko dziecku, z którego krwi pępowinowej pochodzą, ale także, przy zgodności tkankowej, jego rodzeństwu i bliskiej rodzinie.

Mimo cały czas rosnącej liczby wskazań nie mają one zastosowania we wszystkich chorobach. Lista ta jednak cały czas się wydłuża i nie możemy przewidzieć, jakich odkryć dokonają naukowcy na przestrzeni najbliższych lat. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że komórki macierzyste można wykorzystać również u chorego rodzeństwa

MIT: Przeszczepienie szpiku kostnego jest lepsze od krwi pępowinowej

Przewagą komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej jest ich mniejsza dojrzałość immunologiczna, dzięki czemu powodują one mniejszą liczbę powikłań po przeszczepieniu. Poza tym charakteryzują się też 10-krotnie większą zdolnością regeneracyjną od szpiku.

Szpik kostny jest również wykorzystywany w leczeniu między innymi białaczek i chłoniaków, lecz potrzebny jest czas, aby dobrać odpowiedniego dawcę i przygotować się do przeszczepienia. Komórki macierzyste z krwi pępowinowej są przygotowane wcześniej, dostępne praktycznie „od ręki”.

Bankując krew pępowinową, inwestujesz w zdrowie i przyszłość swojej rodziny. Warto podjąć tę decyzję po poznaniu wszystkich faktów dotyczących przechowywania komórek macierzystych.