Bliźniaki jednojajowe- czy zawsze mają tę samą płeć?

Jak powstają bliźniaki jednojajowe?

Do ciąży bliźniaczej dochodzi w wyniku podziału już zapłodnionej komórki jajowej. Bliźnięta jednojajowe są inaczej określane jako jednozygotyczne lub monozygotyczne. Są one bowiem efektem podziału jednej zygoty, która powstaje z połączenia jednej komórki jajowej z jednym plemnikiem. Podział ten następuje w ciągu pierwszych 14-16 dni od zapłodnienia. Uważa się, że jeśli dojdzie do niego po 13. dniu od zapłodnienia powstają bliźnięta niecałkowicie rozdzielone (tzw. bliźniaki syjamskie)

Ciąża bliźniacza jednojajowa obarczona jest większym ryzykiem powikłań niż ma to miejsce w przypadku bliźniąt dwujajowych. Bardzo ważne jest jej odpowiednio wczesne rozpoznanie i kontrolowanie jej przebiegu przez lekarza specjalistę, najczęściej w ośrodku o III. stopniu referencyjności.

Bliźniaki jednojajowe w USG

Rodzaj ciąży powinien zostać rozpoznany podczas badania USG I. trymestru. W trakcie badania określa się liczbę kosmówek oraz liczbę owodni. Na ich podstawie lekarz może stwierdzić czy są to bliźniaki jednojajowe czy dwujajowe.

Lekarze ginekolodzy znacznie częściej dzielą ciąże bliźniacze względem wspomnianej liczby kosmówek i owodni. Nie używają natomiast podziału na bliźniaki jednojajowe lub dwujajowe. Jeśli podczas badania USG w I. trymestrze lekarz stwierdzi tzw. objaw Tau oznacza to, że ciąża jest jednokosmówkowa. Jeśli natomiast stwierdzony zostanie objaw Lambda- mamy do czynienia z dwoma kosmówkami. Ciąża jednokosmówkowa oznacza, że dzieci mają jedno, wspólne łożysko, a co za tym idzie mogą wystąpić powikłania związane z nierównomiernym jego podziałem między dziećmi. 

Płeć bliźniaków jednojajowych

Bliźnięta jednojajowe, z racji posiadania tego samego materiału genetycznego, mają w większości przypadków tę samą płeć. Co więcej, wyglądają one praktycznie identycznie. Dopiero ich rozwój po urodzeniu oraz wpływ środowiska czy otoczenia kształtuje cechy, którymi dzieci mogą się od siebie różnić w przyszłości.

Istnieją pojedyncze doniesienia mówiące o różnej płci w przypadku bliźniąt jednojajowych. Prawdopodobnie jest to związane z zapłodnieniem jednej komórki jajowej przez dwa plemniki równocześnie. Jest to jednak bardzo rzadko spotykana sytuacja i nadal niejasna dla specjalistów.

Bliźniaki jednojajowe- możliwe powikłania

Ciąża bliźniacza jest uznawana za ciążę podwyższonego ryzyka. Do najczęstszych jej powikłań zalicza się: poród przedwczesny, obumarcie jednego lub obojga dzieci, wady wrodzone, a także zahamowanie wzrastania czy też stan przedrzucawkowy.

Bliźniaki jednojajowe bardzo często są wcześniakami, a co za tym idzie, borykają się z typowymi powikłaniami dla dzieci urodzonych przedwcześnie. Są to np. martwicze zapalenie jelit, retinopatia wcześniacza czy przetrwały przewód tętniczy.

Ciąże monozygotyczne można podzielić w zależności od czasu w którym doszło do podziału zygoty na:

• ciążę dwukosmówkową dwuowodniową (tzn. 2 osobne łożyska i 2 worki owodniowe)
• ciążę jednokosmówkową dwuowodniową (68% bliźniąt jednojajowych)
• ciążę jednokosmówkową jednoowodniową

Ostatnia z nich występuje najrzadziej, ale śmiertelność dzieci jest w jej przebiegu najwyższa i sięga nawet 50%. Jest to spowodowane poważnymi powikłaniami typowymi dla ciąż jednokosmówkowych. Są to m.in. zespół TTTS, TRAP, TAPS czy sIUGR. Z tego też powodu od 16. tygodnia ciąży badania USG w przypadku ciąży jednokosmówkowej wykonywane są co 2 tygodnie, aby móc w porę zainterweniować w przypadku pojawienia się jej powikłań.

Przeczytaj więcej na ten temat: Powikłania ciąż wielopłodowych