Pęknięcie krocza przy porodzie

Wiele kobiet w ciąży boi się porodu siłami natury i powikłań takich jak pęknięcie krocza. Położne chcąc uniknąć pęknięć, często decydują się na nacięcie krocza kobiety rodzącej. Powinno to jednak odbywać się za zgodą przyszłej mamy. Jakie powikłania niesie za sobą pęknięcie krocza i czy można mu zapobiec? Zgodnie z definicją, pęknięciem krocza określa się uszkodzenie tkanek krocza, które jest stosunkowo częstym urazem podczas porodu. Dochodzi do niego podczas II. okresu porodu w czasie skurczów partych. Pęknięcia krocza dzieli się na różne stopnie odnoszące się do tkanek, które uległy uszkodzeniu. Najpoważniejsze konsekwencje niesie za sobą uszkodzenie zwieracza odbytu.

11 marzec 2023

5 minut czytania

Spis treści

Pęknięcie krocza przy porodzie- czynniki ryzyka
Pęknięcie krocza przy porodzie- klasyfikacja
Pęknięcie a nacięcie krocza
Higiena w przypadku pęknięcia krocza
Pęknięcie krocza przy porodzie- leczenie
Powikłania pęknięcia krocza przy porodzie

Pęknięcie krocza przy porodzie- czynniki ryzyka

Aby móc zapobiec pęknięciu krocza, należy odpowiednio zidentyfikować obecne u danej kobiety czynniki ryzyka mogące prowadzić do urazu okołoporodowego tkanek miękkich pochwy i krocza. Wpływ na wystąpienie pęknięć krocza mają m.in. poród w późnym wieku, pierwszy poród siłami natury u kobiety, a także duża masa urodzeniowa dziecka, czy jego nieprawidłowe ułożenie. Poza tym, ryzyko pęknięcia krocza zwiększa się w przypadku porodu zabiegowego, stosowania oksytocyny czy też przedłużającego się II. okresu porodu. Ponadto rutynowe nacinanie krocza u kobiet rodzących zwiększa ryzyko pęknięcia krocza 3. i 4. stopnia.

Wiele kobiet jeszcze w czasie ciąży stara się zmniejszyć ryzyko wystąpienia okołoporodowego pęknięcia krocza. W tym celu można ćwiczyć mięśnie dna miednicy oraz stosować masaż krocza. Ryzyko to zmniejsza się także w przypadku przyjmowania pozycji wertykalnych podczas porodu. Niezwykle istotna jest również współpraca przyszłej mamy z personelem medycznym, który w odpowiednim momencie sygnalizuje kobiecie rodzącej, aby ta nie parła, gdyż doprowadzić mogłoby to do urazu krocza.

Pęknięcie krocza przy porodzie- klasyfikacja

Jeśli podczas porodu dojdzie do pęknięcie krocza, lekarz klasyfikuje je wykorzystując do tego specjalną skalę. Wyróżnia się 4 stopnie pęknięcia krocza podczas porodu:

I. stopień – uraz ograniczony do skóry krocza;

II. stopień – uraz mięśni krocza nieobejmujący zwieracza odbytu;

III. stopień – całkowite pęknięcie krocza oraz zwieracza odbytu:

III a – uraz mniej niż 50% mięśnia zwieracza odbytu zewnętrznego,

III b – uraz ponad 50% mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu,

III c – rozdarcie mięśnia zwieracza odbytu zewnętrznego i wewnętrznego,

IV. stopień – występuje wtedy, gdy uraz obejmuje krocze, kompleks zwieraczy oraz błonę śluzową odbytu.

Pęknięcie a nacięcie krocza

Obecnie, zgodnie ze Standardem Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej, nacięcie krocza powinno być procedurą stosowaną tylko w medycznie uzasadnionych przypadkach takich jak np. wahania tętna dziecka czy wystąpienie dystocji barkowej. Coraz więcej w opinii publicznej pojawia się głosów zwracających uwagę na ochronę krocza i rezygnowanie z rutynowego nacinania go przez położne.

Higiena w przypadku pęknięcia krocza

Jeśli dojdzie do pęknięcia krocza, lekarz ginekolog zszywa tkanki w znieczuleniu miejscowym. W tym celu stosowane są szwy zarówno nierozpuszczalne, jak i wchłanialne. W przypadku tych pierwszych, konieczna jest wizyta w poradni lub szpitalu 7-10 dni po porodzie w celu zdjęcia szwów.

O ranę po pęknięciu krocza powinno się dbać, aby nie doszło do zakażenia. Ważne jest jej staranne mycie wodą po każdej wizycie w toalecie i dokładne osuszanie, najlepiej jednorazowymi ręcznikami papierowymi. Wiele kobiet skarży się na dolegliwości bólowe związane z pęknięciem krocza. Ulgę mogą przynieść okłady czy nasiadówki, a także kremy znieczulające.

Pęknięcie krocza przy porodzie- leczenie

W przypadku pęknięcia krocza I. czy też II. stopnia, leczenie opiera się na zszyciu rany i dbaniu o nią aż do pełnego zagojenia. Jeśli dojdzie do zakażenia i pojawi się np. gorączka, niezbędna może okazać się antybiotykoterapia. Gdy zaś podczas porodu doszło do pęknięcia krocza III. lub IV. stopnia konieczna jest operacja naprawcza.

Powikłania pęknięcia krocza przy porodzie

Według statystyk około 0,4% porodów w Polsce kończy się pęknięciem krocza 3. i 4. stopnia. Najbardziej uciążliwym powikłaniem przy tego rodzaju uszkodzeniach jest dla kobiet nietrzymanie gazów i stolca. Należy jednak pamiętać, że nie każdemu pęknięciu towarzyszą wspomniane objawy. Poza tym, jeśli krocze zostanie zszyte nieprawidłowo, pojawić się może bolesność pochwy lub krocza podczas współżycia. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów najlepiej jest udać się do lekarza ginekologa lub specjalisty proktologa.